Telsiz ve Radyo Amatörleri Cemiyeti (TRAC) Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Başak, amatör telsiz aracılığıyla uzay istasyonlarıyla görüşülebileceğini, ancak bunun NASA'nın sistemlerine girmek anlamına gelmediğini belirterek, “Amatör telsizciler NASA'nın sistemlerini delerek veya şifrelerini kırarak değil, uzay istasyonunda, zaten var olan amatör cihaz yardımıyla, astronotla muhabere yapmaktadır” dedi.
Başak, AA muhabirine yaptığı açıklamada, amatör telsizcilerin uzay istasyonlarında bulunan astronotlarla görüşmelerinin MIR uzay istasyonuna döneminde başladığını ve halen sürdüğünü belirtti.
Bu geleneğin Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS) ile de sürdürüldüğünü kaydeden Başak, “Astronotlar ve kozmonotlar kapsülde bulundukları sürelerde kendilerine verilen amatör çağrı işaretlerini veya ISS'nin amatör çağrı işaretini kullanarak (NA1SS) yer yüzündeki amatörlerle konuşmakta, zaman zaman büyük topluluklara ve okullara seslenmekte özellikle öğrencilerin yönelttiği sorulara cevaplar vererek meraklı bireyleri bilgilendirmektedirler” diye konuştu.
Bu tür etkinliklerin NASA tarafından önceden belirlenerek, takvime bağlandığını ifade eden Başak, şunları söyledi:
“ISS uzay istasyonu yer yüzünden yaklaşık 350 ile 390 kilometre arasında değişebilen yükseklikte yörünge uçuşuna devam etmektedir. Yer yüzünü günde ortalama 16 kez kat eden araç bir turunu bir buçuk saatte tamamlamaktadır. Saniyedeki hızı yaklaşık 8 kilometredir. Türkiye üzerinden ise günde üç kez geçmektedir. Yani tüfek kurşunundan üç kez daha hızlı hareket etmektedir. Hal böyle olunca ISS tam tepe üstümüzden geçişi esnasında doğması ile batması arasındaki süre yaklaşık 10 dakikadır. Yani bir amatör istasyon uygun telsiz donanımına sahipse ki bu 25-30 Wat'lık VHF FM amatör telsiz ve bir antendir, uzay istasyonuyla çok rahatlıkla görüşme yapabilir. Kısacası, NASA'nın sistemlerine girilmesi gibi bir şey söz konusu değil, ISS'nin olağan bilimsel programı içinde yer alan amatör telsiz çalışmaları çerçevesinde yapılan etkinlik söz konusudur.”
Türkiye'den uzay istasyonu ISS ile görüşme faaliyetinin 2006'da başladığını bunun da istasyonda görevli, amatör telsiz meraklısı astronot Bill Mac Arthur sayesinde olduğunu dile getiren Başak, “Arthur geçen yıl yoğun şekilde boş zamanlarını bize ayırarak uzay haberleşmesi konusunda unutulmaz dönem yaşattı” dedi.
“TÜRKİYE'DEN 4 KİŞİ ISS İLE TELSİZ GÖRÜŞMESİ YAPTI”
Başak, Türkiye'deki amatör telsizcilerin uzay istasyonu ile görüşme sürecini şöyle anlattı:
“Arthur 2006'nın ilk günlerinde aktif olunca tüm dünya amatörleriyle birlikte Türk amatörleri olarak ISS'nin bu konuda belirlenmiş olan frekansında dinlemeye çekildik. Uzaydaki tüm uyduları takip etmeye yarayan ve yine amatör telsizciler tarafından yazılmış olan bilgisayar uydu takip programları vasıtasıyla ISS'nin tüm geçişlerinin doğru olarak ve hangi saatte, hangi yönden geleceğini bilerek down link frekanslarını dinlemeye başladık. Bu iş biraz zaman
ve sabır gerektiren konuydu. Dünyadan bir çok amatörün Arthur'la görüşme yapmaya
başladığı haberlerini almaya başladık ve (biz de denersek bir ihtimal sesimizi duyurabiliriz) diyorduk. Geçiş saatleri farklı zamanlara düştüğünden uzay aracı görüş alanımıza girdiğinde istasyonumuzun kurulu bulunduğu yerde olmak lazımdı. Çünkü süre en fazla 10 dakika idi. Bu süre zarfında görüşemezsek bir sonraki geçişler bekleniyor, ya da bir sonraki güne sarkıyordu. Tabi bu geçişlerde astronotun da müsait olması gerekiyordu. Türkiye'deki istasyonlardan ilk görüşmeyi Ali Rıza Özsaran ve daha sonraki hafta içinde ikinci Türk olarak ben, benden hemen sonra eşim Gülay görüşmeyi sağladı. Daha sonraki hafta ise TRAC Genel Başkanı Aziz Şasa, Arthur'a ulaştı.”
“NASA'NIN SİSTEMLERİNİ DELEREK VEYA ŞİFRELERİNİ KIRARAK DEĞİL”
“Arthur görevi esnasında yer yüzündeki beş kıtadan 3 bin kişi ile görüşme yaparken Türkiye'den de 4 istasyon görüşmeyi başarabildi.
Sonuç olarak, Amatör telsizciler NASA'nın sistemlerini delerek veya şifrelerini kırarak değil, uzay istasyonunda zaten var olan amatör cihaz yardımıyla, astronotla muhabere yapmaktadır ve bu görüşme yaklaşık 1 veya 2 dakika sürmektedir. Bu sürede yapılan kurallı görüşmede gerekli olan birkaç bilgi de, telsizcinin çağrı işareti, ismi, bulunduğu şehir ve her iki istasyonun sinyal kuvvetinden başka, “iyi uçuşlar”, “Allah sizi korusun”, dünyaya salimen dönün” gibi dilek mesajlarıdır. Biz görüştüğümüzde yılbaşı olduğundan Arthur'un ilk cevabı “Happy new years Turkey” oldu.”
Başak, 47 şubesi olan TRAC'ın amatör telsiz haberleşmesiyle ilgili her türlü gelişmeyi www.trac.org.tr adresli internet sitelerinden duyurduklarını da sözlerine ekledi."
