24 Haziran 2007 Pazar

:: Türkiyenin ilk yer gözlem uydusu BİLSAT...


Bilsat uydusunun verileri ilgi bekliyor

AA

Türkiye'nin 2 yıl önce uzaya gönderdiği ilk mini gözlem uydusu BİLSAT'ın( Uydunun yörüngesi...)

verileri, görüntü işleme konusundaki eksiklikler ve kurumların ilgisizliği nedeniyle değerlendirilemiyor.

TÜBİTAK Bilgi Teknolojileri ve Elektronik Araştırma Enstitüsü (BİLTEN) tarafından başlatılan proje çerçevesinde İngiliz SSTL firması ile teknoloji transferi anlaşması kapsamında İngiliz ve Türk mühendislerince ortak üretilen uydu, 27 Eylül 2003 tarihinde Rusya Federasyonu'ndaki Plesetsk askeri üssünden fırlatılmıştı.

Tarım, çevre, ormancılık, haritacılık ve afet yönetimi gibi birçok alanda çok amaçlı bilgi toplamak üzere üretilen uydunun TÜBİTAK BİLTEN'deki yer istasyonuna indirilen görüntüleri, aradan 2 yıl geçmesine karşın henüz işlenerek kullanılmaya başlanamadı. 13.3 milyon dolara mal olan uydudan yararlanmak için henüz hiçbir kurumdan talep gelmedi.
TÜBİTAK BİLTEN Müdür Vekili Uğur Leloğlu, uydunun 2 günde bir Türkiye üzerinden geçerek veri elde ettiğini, bu verileri BİLTEN'deki uydu yer istasyonuna indirdiğini belirtti.

Uydunun gönderdiği verilerin istenilen alanlarda kullanımı için görüntü işleme (kalibrasyon) ve arşivleme sistemlerine gereksinim duyulduğunu ifade eden Leloğlu, uydudan elde edilen görüntüler arşivlenirken, kalibrasyon işlemlerinin yapılamadığını ancak bu konudaki çalışmaların sürdüğünü kaydetti.

Bu çalışmalarda görevlendirilecek personel konusunda sıkıntı çektiklerini de dile getiren Leloğlu, “Bu konuda çalışmalarımızı sürdürüyoruz, son bir gayretle uydunun gönderdiği verileri kullanıma açabiliriz” dedi.

TÜBİTAK BİLTEN'in yeni bir uydu yapımı için çalışmalarının sürdüğünü anımsatan Leloğlu, yeni uydunun yapımında BİLSAT'a bakarak teknoloji geliştirdiklerini bildirdi.

Uydunun gönderdiği verilerin arşivlendiğini, çalışmalar tamamlandığında geriye doğru gidilerek, arşivdeki görüntülerin kullanılabileceğine işaret eden Leloğlu, şu ana kadar kurumlardan BİLSAT'ın gönderdiği görüntülerin kullanılması için herhangi talep gelmediğini kaydetti.

Leloğlu, BİLSAT uydusunun, doğal afetlerin izlenmesinde kullanılması amacıyla bazı ülkelerin oluşturduğu Takım Uydu Sistemi'ne dahil edildiğini, bunun için bazı ülkelere veri aktarımı yapıldığını da belirtti. Leloğlu, BİLSAT'ın ayrıca uzay ajanslarının kurduğu bir sistemin de parçası olacağını ifade etti.

TÜBİTAK BİLTEN Müdür Vekili Leloğlu, Türkiye'de uzaktan algılama işlemlerini koordine edecek bir merkezin olmayışının eksikliğine dikkati çekerek, Türkiye'nin satın aldığı uydu görüntülerinin ihtiyacı olan kurumlara tek elden dağıtımının da bu nedenle mümkün olamadığını belirtti.

TÜRKİYE'NİN 3 BOYUTLU MODELİ

Öte yandan, TÜBİTAK BİLTEN Müdürü olduğu dönemde uydu projesini geliştiren Prof. Dr. Murat Aşkar, uydudan tarımdan, deniz suyu kirliliğinin belirlenmesine kadar birçok alanda yararlanılmasının amaçlandığını, ayrıca Türkiye'nin bu uydu yapımında elde edeceği deneyimle yeni uyduları yüzde 100 yerli şekilde üretilmesinin hedeflendiğini söyledi.

Uydunun fırlatılmasının ardından 3,5 yıl içinde Türkiye'nin 3 boyutlu modelinin çıkarılmasını planladıklarını, bu modelin havacılıktan, okullarda simulasyonlu eğitime kadar kullanılmasının öngörüldüğünü anlatan Prof. Dr. Aşkar, “Şu anda görüntülerin işlenerek birçok alanda kullanılabiliyor olması gerekirdi” dedi.

Uydunun yer ve renk kalibrasyonlarının yapılması halinde ürün rekoltesi de yapılabileceğini vurgulayan Prof. Dr. Aşkar, “Bunları yapmadan Türkiye'nin ikinci bir uydu yapım projesine bu şekilde başlaması çok sağlıklı değil” diye konuştu.

Prof. Dr. Aşkar, uydunun 12 metre çözünürlükte siyah-beyaz, 26 metre çözünürlükte dört renkte veri toplamasının öngörüldüğünü, ABD'nin LANDSAT adlı benzer uydusunun bu uydudan daha yeteneksiz olmasına karşın birçok alanda yoğun şekilde kullanıldığını, Türk Uzay Kurumu'nun henüz kurulmamış olmasının bu konulardaki sıkıntıları artırdığını ifade etti.

UYDUNUN ÖZELLİKLERİ

BİLSAT uydu projesi 1990'lı yılların sonunda hazırlanmasına karşın, uydunun yapımına 2001'de başlanmış ve 2003 yılı Haziran ayında uçuşa hazır hale getirilmişti.

Türkiye'nin ilk yer gözlem uydusu BİLSAT, iki ana görüntüleme sisteminin yanı sıra çeşitli deneysel yüklerle birlikte 129 kilogram kütleli, üç eksende kontrol edilebilen bir mikro uydu özelliğini taşıyor.

Uydunun görüntüleme sistemi 26 metre yer örnekleme mesafeli mavi, kırmızı, yeşil ve yakın kızıl ötesi bantlarda görüntüleme yapabilen 4 adet kamera ile 12 metre yer örnekleme mesafeli siyah-beyaz görüntüleme yapan 1 adet kameradan oluşuyor.

Türk mühendisler tarafından geliştirilen ÇOBAN ve GEZGİN gibi faydalı yükleri de taşıyan uydu, İngiltere, Cezayir ve Nijerya uydularının da bulunduğu Afet İzleme Takımuydu Sistemi'nin (DMC) de bir üyesi.
Uydu görüntülerinin kullanım alanları arasında şehircilik (Arazi örtüsü kullanımı, kentsel kullanım alanlarının sınıflandırılması, kaçak yapılaşmanın tespiti), tarım (Ürün gelişiminin izlenmesi, rekolte tahmini), çevre (ÇED raporlarında kullanma, çevresel modelleme), ormancılık (Hastalıkların tespiti, yangınlardan sonra hasar tespiti), haritacılık (3 Boyutlu Modelleme), jeoloji uygulamaları ve afet yönetimi gibi alanlar sıralanıyor.

Kaynak : Hürriyet
Gönderen Yazar2 zaman: 14:57
Etiketler : , , ,